بهداشت و سلامت چشم ها- مشکلات چشمی - -
<style>body{font-family: tahoma; font-size: 13px; direction: rtl;} hr{ display: none;}</style>اين روزها عمل ليزيك چشم در جامعه و در بين افرادي كه از عينك استفاده مي كنند، به شدت افزايش پيدا كرده است، به صورتي كه در حال حاضر بسياري از جوانان به ويژه دختران جوان براي عدم استفاده از عينك يا لنزهاي چشمي براي اين عمل اقدام مي كنند.
اما هر از چند گاهي هشدارهاي مختلفي در رابطه با خطرات عمل ليزيك و عوارض جانبي آن توسط برخي از متخصصان در رسانه هاي مختلف ارائه مي شود كه به نظر مي رسد ابعاد مختلف اين نوع از جراحي چشم به خوبي براي مردم مشخص نشده است. براي بررسي بايد‌ها و نبايد‌هاي عمل ليزيك و مسائلي پيرامون علم چشم پزشكي در ايران گفت وگويي با دكتر امين الله نيك اقبالي دبير انجمن چشم پزشكان ايران در دفتر اين انجمن انجام داده ايم كه در ادامه مي خوانيد.
آقاي دكتر عمل ليزيك چشم در سال هاي گذشته به شدت مورد توجه و استقبال عموم مردم قرار گرفته است، برخي از پزشكان چشم، به كلي با اين نوع عمل مخالف هستند و به مراجعه كنندگان توصيه نمي كنند، آيا اين نوع عمل از نظر علمي ثابت شده است؟
افرادي كه اين نوع عمل را انجام مي دهند بيمار نيستند و تمامي آن ها افراد سالمي هستند كه با استفاده از عينك به راحتي مي توانند زندگي كنند و هيچ مشكلي ندارند و در حدود هزار سال هم است كه بشر از عينك استفاده مي كند.
افرادي كه به سمت عمل ليزيك گرايش پيدا مي كنند به دنبال تغيير و تحول در چهره و زندگي خود هستند به اين صورت كه مي خواهند عينك نداشته باشند و به همين علت به اين گونه از روش ها متوسل مي شوند.
البته بايد توجه داشت كه عينك از يك طرف باعث بينايي خوب براي انسان و از طرف ديگر نقش يك محافظ چشم در برابر اشعه ماوراء بنفش و عوامل خارجي را ايفا مي كند.
اما با اين حال تعدادي از افرادي هستند كه تمايلي به عينك ندارند و ترجيح مي دهند بدون عينك زندگي كنند. براي اين كار دو راه كار پيش رو اين افراد است؛ يكي استفاده از كنتاكت لنز و ديگري عمل ليزيك. كنتاكت لنز نزديك به 90 سال پيش، وارد بازار شده و در حال حاضر به راحتي قابل دسترس و استفاده است و بسياري از افراد از اين وسيله براي زندگي بدون عينك و تا حد زيادي زيبايي استفاده مي كنند.
كنتاكت لنز يا همان لنزهاي چشمي اولين بار توسط هنرپيشگان براي زيبايي و بازي در فيلم ها استفاده شده است، آيا استفاده از اين وسيله هم عوارضي براي چشم دارد؟
لنزهاي چشمي اگر به درستي استفاده نشود احتمال زخم قرنيه، حساسيت و ناسازي چشم را افزايش مي دهد و به همين علت بود كه متخصصان به دنبال يك جايگزين ديگر بودند و عمل هاي جراحي مورد مطالعه قرار گرفت.
بايد توجه داشته باشيم آن چيزي كه باعث مي شود انسان به عينك نياز پيدا كند، عدم تطابق انحناي قرنيه، قدرت عدسي چشم و طول كره ي چشم است و زماني كه اين وضعيت نامناسب باشد شخص به عينك نياز پيدا مي كند. به همين جهت براي اين كه اين مشكل را حل كنند بايد روي قرنيه كه مهمترين بخش چشم است تغيير و تحولاتي ايجاد كنند و از سال ها پيش براي اولين بار روس ها روي قرنيه خراش هايي را با تيغه ي الماس ايجاد كردند و در نهايت نتايج خوبي از آن حاصل شد.
سال ها بعد، كشورهاي غربي با استفاده از اين روش و تحقيق و پژوهش در آن باعث گسترش اين نوع عمل در جهان شدند و در نهايت به جايي رسيديم كه پزشكان در جهان توانستند عينك را با استفاده از اين روش حذف كنند.
استفاده از اين روش تا چه زماني تداوم داشت؟
به دليل اين كه نتايج حاصله از اين عمل غير قابل پيش بيني بود و برش هايي كه روي قرنيه ايجاد مي شد در حدود 95 درصد ضخامت قرنيه از بين مي رفت و چشم در برابر هر گونه تهديد خارجي آسيب پذير مي شد، به همين علت پزشكان به اين فكر افتادند كه با استفاده از روش ديگري سطح قرنيه را تراش دهند و اين آغاز عمل ليزر در جهان شد كه در سال هاي بعد به نام ليزيك در علم چشم پزشكي معرفي شد.
اين عمل ليزيك داراي عوارض خاصي هم است؟
خطر عمل ليزيك نسبت به لنزهايي كه استفاده مي شود بسيار كمتر است، چرا كه استفاده از لنز همواره چشم را در معرض خطر قرار مي دهد، اما در عمل ليزيك تنها در هنگام عمل و روز‌هاي بعد از آن احتمال خطر وجود دارد. البته بايد توجه داشت كه عمل ليزيك هم شرايط خاص خودش را دارد به طور مثال شماره چشم فرد بايد ثابت شده باشد و بر اساس نياز‌هاي افراد استفاده مي شود.
شما به عنوان يك پزشك به افرادي كه از عينك استفاده مي كنند و هيچ مشكلي در بحث بينايي ندارند اين عمل را پيشنهاد مي كنيد؟
من تا به امروز به يك نفر پيشنهاد نكردم كه به جاي عينك از لنز يا ليزيك استفاده كند و به طور معمول خود افراد و بيماران هستند كه بر اساس اطلاعاتي كه به دست آمده براي عمل ليزيك اقدام مي كنند.
من به عنوان يك پزشك به تمام افرادي كه براي عمل ليزيك مراجعه مي كنند در ابتدا مزاياي عينك را يادآوري مي كنم.
عينك سال هاي سال است كه استفاده مي شود و امتحان خود را به خوبي پس داده است. محافظت از چشم در برابر آسيب هاي خارجي و اشعه ي ماوراء بنفش از جمله مزاياي استفاده ازعينك است.
اما اگر شخصي به دنبال روش هاي ديگر بود، ما هر دو را يعني لنز و عمل ليزيك را به افراد پيشنهاد مي كنيم. بايد توجه داشت كه در استفاده از كنتاكت لنز بايد بهداشت چشم و تميزي لنز مورد توجه قرار گيرد تا آسيبي به چشم نرسد و زمينه عفونت به وجود نيايد.
تعدادي از چشم پزشكان معتقد هستند كه عمل ليزيك در دراز مدت آسيب هاي مختلفي براي چشم در پي دارد، آيا شما هم به اين موضوع معتقد هستيد؟
عمل ليزيك امروزه يكي از صدها عملي است كه روي بدن انسان انجام مي شود. اين عمل كم عارضه است، اما بدون عارضه جانبي نيست، چرا كه هيچ عملي بدون عارضه نخواهد بود.
زماني كه افراد ازمن سوال مي كنند كه آيا عمل ليزيك داراي عارضه است يا نه؟ در جواب مي گويم كه عارضه دارد چرا كه هر گونه عملي روي چشم داراي عوارض جانبي خاص خود است.
در عمل ليزيك احتمال دارد كه شماره ي چشم صفر نشود و آسيب هاي مختلفي به چشم وارد شود و هيچ تضميني براي بي نياز شدن از عينك هم وجود ندارد. در نهايت عمل ليزيك بنا بر تمايل شخصي افراد انجام مي شود و باز هم اشاره مي كنم كه هيچ تضميني براي سلامت چشم افراد وجود ندارد.
آقاي دكتر! اگر بخواهيم در اين بخش نتيجه گيري داشته باشيم، مي توان گفت كه پيشنهاد جامعه پزشكي در ايران در مرحله اول استفاده دائم از عينك است و در نهايت با تمايل افراد عمل ليزيك توصيه مي شود؟
بله، به طور قطع همين طور است، ما هيچ وقت به افراد در مرحله اول پيشنهاد عمل ليزيك را نمي كنيم.
در خبرها آمده بود كه به تازگي لنزهاي رنگي تقلبي به صورت گسترده و غير مجاز در شهرها به فروش مي رسد، اين نوع از لنزها چه عوارضي براي چشم دارد؟
به هيچ وجه نبايد لنز را از غيرچشم پزشك و متخصص دريافت كنند. متاسفانه درچند وقت اخير حتي سوپر‌ماركت ها هم اقدام به فروش لنزچشم مي كنند كه اين موضوع بسيارخطرناك است، چرا كه لنز چشمي بايد زير نظر پزشك روي چشم فرد تنظيم شود و علاوه بر آن از لنزهاي استاندارد استفاده شود. ما شاهد هستيم كه لنزهاي تقلبي و غير استاندارد به صورت گسترده و فله اي درشهرها به فروش مي رسد و مردم هم از روي ناآگاهي از اين لنزها استفاده مي كنند.
در صورتي كه اگر بيمار به وسيله متخصص لنز معاينه نشود و براي تهيه لنز به افراد غير متخصص مراجعه كند اين موضوع باعث بروز عوارضي چون عكس العمل هاي قرنيه اي، افت ديد شديد و در صورت ادامه ي استفاده، منجر به از دست دادن ديد، احساس سوزش و خارش چشم، ايجاد خشكي در چشم، پاسخ سمي به محلول ها و مواد لنز، عفونت و التهابات چشمي و رسوبات پلك مي شود.
تمام لنزهاي بهداشتي تاييديه از وزارت بهداشت و درمان دارند و همگي مورد تاييد مركز استاندارد كشوري هستند.
افرادي كه در اثر توصيه هاي غلط با لنزها مي خوابند 10 تا 15 درصد بيشتر از افرادي كه از لنزها به طور روزانه استفاده مي كنند دچار عوارض عفونت چشمي مي شوند.