اختلال بلع و راه مقابله با آن - -

<style>body{font-family: tahoma; font-size: 13px; direction: rtl;} hr{ display: none;}</style>

پنج‌شنبه ، 26 آبان ، 1390
اختلال بلع را چگونه رفع کنیم

اختلال بلع یکی از مشکلات فیزیولوژیکی است که در انتقال طبیعی مواد غذایی از حفره دهان به معده، آشفتگی ایجاد می شود. معادل انگلیسی اختلال بلع، دیسفاژی (dysphagia ) است که در بین پزشکان و پیراپزشکان بیشتر این نام کاربرد دارد. به طور کلی بلع 5 تا 10 ثانیه طول می کشد و در طی سه مرحله ی دهانی، دهانی – حلقی و مرحله ی مربوط به مری کامل می شود. مدت هر مرحله باید کافی باشد تا از جهش غذا به ریه جلوگیری کند که معمولا علامت ورود غذا یا هر چیز خارجی به ریه، سرفه های ناگهانی است تا چیزی که اشتباه وارد ریه شده، با فشار هوا به خارج پرتاب شود. این اختلال در هر سنی ممکن است ایجاد شود، حتی در نوزادان به دلیل ناتوانی های تکاملی.

علل رایج اختلال بلع
* ضعیف بودن زبان و ضعف ماهیچه ی گونه ها
* اسپاسم مری یا آشالازی
* بیماری های انسداد ریوی
* نارسایی احتقانی قلب
* التهاب مری
* برگشت غذا از مری به معده (رفلاکس)
با انتخاب دقیق غذاها از نظر غلظت و نرمی (غذاهای پوره شده به جای مایعات غلیظ) از ورود غذا به مسیر تنفسی، پیشگیری نمایید. می توان با عسل، پودر شیرخشک، سیب زمینی پخته و رنده شده و یا پودر مغزها، غلظت غذاها را افزایش داد
* گواتر
* با تحلیل عضلات در هر بیماری
* پارکینسون
* آلزایمر
* ام اس
* تحلیل اعصاب بدن

نکته ی مهم اینجاست که در صورت ابتلا به هر کدام از بیماری های فوق، حتما اختلال بلع به وجود نخواهد آمد، ولی در صورت پیشرفت بیماری و هرگونه تحلیل قوای ماهیچه ای یا اعصاب، امکان بروز این عارضه وجود دارد. اهداف رژیم درمانی در این اختلال

1- جلوگیری از انسداد گلو و مسیر تنفسی به وسیله ی غذاها و نوشیدنی ها.

2- معرفی غذاهایی که تقویت کننده ی سیستم بلع هستند.

3- حفظ وزن مطلوب بدن و جلوگیری از کاهش وزن.

4- غلظت و نوع رژیم بسته به تحمل هر فرد دارد، باید خود فرد در تنظیم برنامه ی غذایی اش حضور داشته باشد.

5-در شرایط پیشرفت اختلال، تشویق بیمار به استقلال در غذا خوردن.

توصیه های تغذیه ای و رژیم غذایی
* در گروه چربی ها کره، مارگارین، خامه ترش، پنیر خامه ای، مایونز و سس سفید با دقت در غلظت آن ها پیشنهاد می شود.
* در مورد میوه ها، آب میوه ها بدون دانه و یا ته مانده ی میوه مصرف شود.
* گوشت های نرم و پوره شده و جوان مصرف شود. گوشت های پیر، سفت و رشته ای هستند و در بلع این افراد، ایجاد مشکل می کنند. ماهی و مرغ در تکه های ریز و نرم استفاده شود و تخم مرغ حتما پخته و مخلوط با یک ماده ی نرم مانند ماست یا سس داده شود تا از خشکی آن و ایجاد انسداد جلوگیری شود.
* با انتخاب دقیق غذاها از نظر غلظت و نرمی (غذاهای پوره شده به جای مایعات غلیظ) از ورود غذا به مسیر تنفسی، پیشگیری نمایید. می توان با عسل، پودر شیرخشک، سیب زمینی پخته و رنده شده و یا پودر مغزها، غلظت غذاها را افزایش داد.
* فراموش نکنید غذاهایی مانند ژله و ژلاتین در دمای بدن به حالت مایع درآمده و ممکن است ایجاد مشکل کند.
* برنامه غذایی با گذشت زمان به سمت غذاهای نرم پیش رود.
* از نوشیدنی های بسیار داغ، قهوه، چای غلیظ، آب میوه های ترش، غذاهای خشک مانند کراکرها، ماهی های استخوانی، مواد چسبنده مانند موز، کره بادام زمینی و غذاهای ادویه دار خودداری کنید.
* در صورت عدم مصرف غلات کامل، میوه ها و سبزی ها، رژیم غذایی را از لحاظ کمبود فیبر و ویتامین ها از جمله ویتامین ث کنترل کنید.
* به برخی مواد غذایی مانند ذرت بوداده، غلات سبوس دار، مغز (به مقدار زیاد)، پنیر محلی، میوه ی با پوست، کرفس، آناناس و سایر میوه هایی که فیبر سفت تری دارند و هم زمانی بعضی غذاها با هم مانند گوشت و غذاهای خشک مانند نان های ساندویچی، چیپس با هم و یا با موادی که باعث چسبندگی می شوند مانند کره بادام زمینی، موز، سیب زمینی پوره شده باید بسیار دقت شود چرا که به راحتی باعث برگشت غذا و ورود مواد به ریه (آسپیراسیون) می شوند.
* برای افرادی که حس دهانی آن ها بسیار کم شده، از غذاهای سردتر استفاده کنید.
* فراموش نکنید که هیچ داروی گیاهی را بدون مشورت با پزشک استفاده نکنید.
* و بدانیم که با رژیم غذایی یا مکمل اختلال بلع درمان نمی شود بلکه بدین وسیله از تحلیل بیشتر فرد جلوگیری می شود.

---

عوامل مرتبط با انواع اختلالات بلع در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس
مرضیه پورجواد, فاطمه درخشنده, مسعود اعتمادی فر, بهرام سلیمانی

چکیده

مقدمه:
اختلالات بلع در بیش از یک سوم از بیماران مبتلا به مولتیپل ‌اسکلروزیس (MS) مشاهده می‌شود. با این وجود، این اختلالات در مولتیپل‌ اسکلروزیس اغلب توجه اندکی را به خود معطوف می‌دارند. مطالعه‌ی حاضر به منظور شناسایی عوامل مرتبط با انواع مختلف اختلالات بلع در بیماران مبتلا به مولتیپل‌ اسکلروزیس طراحی و اجرا شد.

روش ها:
عملکرد بلع 101 بیمار مبتلا به مولتیپل‌ اسکلروزیس، به طور بالینی و از طریق آزمون‌های
“Northwestern Dysphagia Patient Check Sheet” و «ارزیابی بالینی دهانی- حلقی»، مورد ارزیابی قرار گرفت. به این ترتیب، 4 نوع اختلال در بلع شامل آسپیراسیون، اختلالات فاز دهانی، تأخیر حلقی و اختلالات فاز حلقی شناسایی شد. سپس به منظور شناسایی عوامل مرتبط با این اختلالات، ارتباط بین انواع اختلالات بلع با میزان ناتوانی (نمره‌ی EDSS)، سن بیمار، سن شروع بیماری و طول دوره‌ی بیماری مولتیپل‌ اسکلروزیس، مورد آزمون قرار گرفت.

یافته ها:
دیسفاژیای دهانی با میزان ناتوانی بیمار و همین طور طول دوره‌ی بیماری در ارتباط بود. همچنین احتمال ابتلای بیماران به تأخیر بلع حلقی نیز با افزایش طول دوره‌ی بیماری به طور معنی‌داری افزایش یافت. دو متغیر سن بیمار و سن شروع بیماری، با هیچ یک از انواع اختلالات بلع در ارتباط نبود.

نتیجه گیری:
با توجه به شناسایی دو عامل میزان ناتوانی و طول دوره‌ی بیماری به عنوان عوامل مرتبط با برخی از انواع اختلالات بلع در بیماری مولتیپل‌ اسکلروزیس، ارزیابی و مدیریت عملکرد بلع در بیمارانی با ناتوانی شدیدتر و دوره‌ی طولانی‌تر بیماری، بسیار ضروری است.

---