مشكلات مثانه ( تکرر، احتباس و بی اختیاری ادرار) - -

<style>body{font-family: tahoma; font-size: 13px; direction: rtl;} hr{ display: none;}</style>بيش از ۹۰ درصد بيماران مبتلا به ام اس با اختلال در عملكرد مثانه در دوره اي از بيماريشان مواجه اند. اين علائم ممكن است بوجود آمده و از بين بروند اما نبايد بهرحال ناديده انگاشته شوند زيرا ميتوانند بدتر شوند۰
علائم مثانه كه ميتواند در مراحل اوليه بيماري يا در هر زمان ديگري در طول دوره بيماري رخ دهد باعث اختلال در فعاليتهاي حياتي مثل توانايي اجتماعي بودن– اشتغال در خارج از منزل و فعاليت جنسي بيمار شود۰ بيماري شديد و بستري شدن در بيمارستان پس از مديريت نامناسب علائم مثانه رخ ميدهد. اگر چه اخبار خوب اين است كه كاهش زيادي در بيماري ناشي از مثانه بوجود آمده است كه مديون تشخيص بموقع بيماري و معيارهاي كنترل بيماري هستيم. علائم اختلال در كاركرد مثانه و مشكلات حادي كه از پس آن بوجود مي آيد ميتواند بدون سختي زياد برطرف و پيشگيري شود. دو نوع اختلال در عملكرد مثانه در بيماران مبتلا به ام اس بوجود مي آيد. علائم فوريت (نياز شديد) – تكرر – بيداري هاي مداوم شبانه براي ادرار و بي اختياري در هر دو نوع اختلال مثانه رخ ميدهد. تحقيقات نشان ميدهد كه از روي علائم نمي توان به نوع اختلال در مثانه پي برد. انجام آزمايش براي انتخاب نوع درمان مناسب براي بيمار ضروري است.
يك عصب شناس – اورولوژيست – پرستار ميتواند مشكلات مثانه در ام اس را تشخيص دهد اينكه كدام متخصص درمان عمل تشخيص را انجام ميدهد بستگي دارد به سازماندهي مراكز درماني در آن كشور خاص و سيستم آموزشي درماني در آن كشور۰
اغلب بيمارا ام اس درگير با مشكلات مثانه ميتوانند از تكنيك هاي مديريت مشكلات مثانه بهره فراوان ببرند. متخصصين درمان رويكردهاي مناسب براي هر بيمار را براي مبارزه با نوع اختلال متناسب با نياز فرد در اختيار او قرار ميدهند اختلال در نگهداري ادرار يا اختلال در تخليه ادرار. اين استراتژيها شامل دارو درماني تا سوند زدن ميشود كه پس از مشورت با بيماران موثر بودن آنها مورد تاييد قرار گرفته است. اغلب رويكردهاي غير تهاجمي مثل آنچه گفته شد ( سونداژ- دارو درماني) براي بيماران با مشكلات حاد مثانه موثر نبوده در اين موارد متخصصين ممكن است مداوا بوسيله جراحي را پيشنهاد كنند كه البته در بيماري ام اس نادر است.
مشكلات مثانه كاملا براي بيمار آزار دهنده هستند علائم مثانه در ام اس ميتواند موجب بوجود آمدن مشكلات ديگري شود همچنين اين مشكلات ميتواند منجر به جمع گريزي فرد بيمار شود يا در صورت شاغل بودن بيمار باعث بازنشستگي پيش از موعد او شود ضمن اينكه باعث كاهش اتكا بنفس او ميشود. تشخيص - درمان - پيگيري مداوم از موارد اساسي و عمده اي هستند كه بيمار براي كنترل وضعيت خودش بايد انجام دهد. رابطه بيمار – متخصص درمان بصورت يك تيم كاري نيز از جمله موارد حياتي در مديريت موفق مشكلات مثانه در ام اس است.
عامل كليدي , شناخت ميزان حاد بودن مشكل , دانش آزمون مناسب (آزمايشهاي دقيق ) و درمانها – باور واقع بينانه در رهايي از علائم و كار گروهي بيمار و مسئول درمان او در تمام مراحل درمان ميباشد۰

چگونگي رخ دادن مشكل
ستون فقرات نقش مركزي در اختلال مثانه در ام اس ايفا ميكند وقتي ام اس ميلين را از بين ميبرد پيام هاي بين مغز و آن بخش از ستون فقرات كه كار كنترل مثانه را بعهده دارد مخدوش ميشود كه نتيجه آن مشكلات مثانه است.
نواحي سيستم مركزي اعصاب كه كار كنترل سيستم ادرار را بعهده دارد در بخش پايين ستون فقرات قرار دارد. پيامها بين مغز و سيستم ادرار در طول اعصابي كه در ساختار ستون فقرات وجود دارند منتقل ميشود. در يك سيستم ادرار با عملكرد عادي مغز پيامي را دريافت ميكند كه مثانه پر است زماني كه وضعيت اجتماعي مناسب باشد مغز به اين حس بوسيله ارسال پيام متقابل به ستون فقرات قسمتي كه كار كنترل مثانه را عهده دار است پاسخ ميدهد پيام به عضله هاي ديوار مثانه (detrusor ) ميگويد منبسط شوند كه بلافاصله در خروجي ادرار بنام sphincter اينكار انجام ميشود اين همكاري بين مغز و عضله باعث تخليه ادرار ميشود.
همانطور كه گفته شد ستون فقرات نقش اساسي در برقراري ارتباط بين مغز و سيستم ادرار دارد.
عمدتا دو نوع اختلال در عملكرد سيستم ادرار در بيماران ام اس وجود دارد يكي عدم توانايي نگهداري ادرار و ديگري تخليه نشدن ادرار. مشخص نيست چرا برخي از بيماران به يك نوع و ديگر بيماران به نوع ديگر اختلال در ادرار دچار ميشوند حتي برخي از بيماران به تركيبي از دو نوع اختلال ياد شده دچار ميشوند.
اشكال در تخليه ادرار زماني رخ ميدهد كه يك انقطاع (قطع شدگي) درمسير انتقال پيام مغز رخ ميدهد كه منجر به بي اختياري در انقباض عضله ديوار مثانه ميشود كه به آن فعاليت بيش از حد مثانه گفته ميشود كه در اثر آن بيمار مدام حس ميكند به دستشويي رفتن نياز دارد در صورتيكه اين وضعيت شديد باشد بيمار ممكن است دچار بي اختياري ادرار – نشت ادرار بدون اينكه اراده اي در انقباظ عضله هاي detrusor ها براي كنترل ادرار داشته باشد ميشود.

“سندرا” خواننده معروف و دوست داشتني آمريكايي تبار ميگويد : من مشكل مثانه دارم كه ديوانه ام كرده. روزهايي بوده اند كه به اين دليل هرگز از منزل خارج نشدم اما حالا با درمان مناسب (استفاده از داروهاي مناسب) مشكلم حل شده.

مشكل ديگر اختلال در سيستم ادرار مربوط به تخليه كم يا ناكامل مثانه است. در اين حالت بجاي هم آهنگي در كار بين عضله هاي مهم مثانه – sphincter (خروجي مثانه) وقتي كه detrusor (ديواره مثانه ) منبسط ميشود آزاد نميشود بنابر اين ادار به سختي جريان پيدا ميكند و باعث عدم تخليه كامل مثانه ميشود. ادرار باقي مانده در مثانه را “حجم مانده” مي نامند كه ميتواند باعث تحريك انقباض بيشتر مثانه شود. بيماران ام اس كه به اين نوع مشكل مثانه دچار هستند از اين شكايت ميكنند كه ادرارشان بطور كامل تخليه نمي شود برخي هم چيزي حس نمي كنند ولي ادرار در مثانه اشان باقي مانده است ۰ “حجم ادرار مانده” با انجام يك آزمايش ساده ميتواند مورد تائيد قرار گيرد. انجام اين آزمايش از آنجايي مهم است كه ادرار باقي مانده ميتواند منجر به ايجاد عفونت و درنتيجه گرفتاريهاي بيشتر مثل بدتر شدن تكرر و اضطرار در بيماران شود۰
بررسي كامل وضعيت مثانه بيمار بوسيله پزشك مجرب و همكاري بيمار مبتلا به ام اس ميتواند كليد موفقيت در غلبه بر اين مشكل باشد.

مديريت مشكلات مثانه از طريق دارو درماني

مديريت مشكلات مثانه در ام اس مشتمل بر دو مفهوم كليدي است : اول استفاده از سوند تميز بطور مرتب براي تخليه كامل ادرار. دوم دارو درماني براي مثانه هاي بيش از حد فعال كه قادر به نگهداري ادرار نبوده و اضرار و تكرر ادرار را موجب ميشوند

منبع : pezeshk.us