تغییر آنزيم های کبدی - -

<style>body{font-family: tahoma; font-size: 13px; direction: rtl;} hr{ display: none;}</style>آشنایی با آنزیم های کبدی

(تخصصی)

آنزیم های کبدی اولین گام در تشخیص آسیب کبدی انجام آزمایش ساده خون است که حضور آنزیم های کبدی مشخص را در نشان می دهد. تحت شرایط عادی این آنزیم ها درون سلول های کبدی وجود دارند اما زمانی که کبد آسیب می بیند این آنزیم ها وارد جریان خون می شوند. حساس ترین و پر مصرف ترین آنزیم های تشخیصی کبد، آمینوترانسفرازها هستند. آن ها آسپارتات آمینوترانسفراز (SGOT یا AST) و آلانین آمینوترانسفراز (SGPT یا ALT) هستند. این آنزیم ها بطور معمول داخل سلول های کبدی قرار دارند

زمانی که کبد دچار آسیب می شود سلول های کبدی آنزیم ها را وارد جریان خون می كنند، بالارفتن سطح آنزیم ها در خون نشانه آسیب کبدی است. آمینوترانسفرازها چه هستند؟ آمینوترانسفرازها باعث کاتالیز واکنش های شیمیایی در سلول ها می شوند که در آن گروه آمین از یک مولکول دهنده به مولکول گیرنده منتقل می گردد. به همین دلیل به آن ها آمینوترانسفراز گفته می شود. واژه های پزشکی در خصوص این آنزیم ها می تواند گاهی گیج کننده باشد. نام دیگر آمینوترانسفرازها، ترانس آمیناز است. آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز(AST) نيز به نام ترانس آمینازاگزالواستیک سرم (SGOT) نیز نامیده می شود و آلانین آمینوترانسنفراز(ALT) نیز به نام ترانس آمینازپیرویک گلوتامیک سرم(SGPT) مشهور است. بطور خلاصه SGOT= AST و SGPT= ALTاست.


بطور طبیعی آمینوترانسفرازها در کجا قرار دارند؟ (SGOT) AST بطور طبیعی در انواع مختلف بافت ها از قبیل کبد، قلب، ماهیچه، کلیه و مغز قرار دارد. این آنزیم در زمان آسیب به هر کدام از این بافت ها وارد خون می شود. برای مثال میزان غلظت سرمی آن در هنگام حمله های قلبی و مشکلات ماهیچه ای افزایش می یابد. قسمت عمده ي (SGPT) ALTبرعکس AST بطور طبیعی آن در کبد یافت می شود.


اگر چه نمی توان گفت که این آنزیم منحصراً در کبد قرار دارد اما کبد جایی است که در برگیرنده بیشترین غلظت این آنزیم است. این آنزیم در نتیجه آسیب کبدی وارد خون می گردد، بنابراین نسبتاً از این آنزیم بعنوان شناساگر ویژه موقعیت کبدی استفاده می شود. میزان طبیعی AST و ALT چه اندازه هستند؟ میزان طبیعی (SGOT) AST ، ۵ تا ۴۰ واحد در هر لیتر سرم است (بخش مایع خون) و میزان طبیعی(SGPT) ALT۷تا۶۵ واحد در هر لیتر سرم است. بالارفتن میزان AST و ALT به چه معناست؟ (SGOT) AST و(SGPT) ALTنشانگرهای حساس در انواع مختلف بیماری های کبدی هستند. اما سطح بالاتر از حد معمول این آنزیم های کبدی نباید به طور خودکار با آسیب کبدی برابر دانسته شود. آن ها ممکن است نشانه مشکلات کبدی باشند یا نباشند. تفسیر سطح بالای AST وALT بستگی به همه نشانه های بالینی دارد.


بنابراین بهترین کار این است که این موارد توسط پزشک ارزیابی گردند. سطح دقیق این آنزیم ها دقیقاً به میزان آسیب کبدی و تشخیص بیماری، بستگی ندارد. بنابراین سطح دقیق (SGOT) AST و(SGPT) ALTنمی تواند معین کننده درجه بیماری کبدی یا پیشگویی آن در آینده باشد. برای مثال بیماران با هپاتیتA ویروسی حاد ممکن است سطح بالایی از AST و ALT را نشان دهند (گاهگاهی هزاران واحد در لیتر). اما بیشتر بیماران با هپاتیتA ویروسی کاملاً بهبود می یابند بدون اینکه بیماری در وجود آنها باقی بماند. بر خلاف هپاتيت A ويروسي، بیماران دارای عفونت هپاتیتC مزمن بطور عادی فقط مقداري جزئی افزايش در سطح آنزیم های ALT و AST دارند. با این وجود بعضی از این بیماران ممکن است بیماری مزمنی از قبیل هپاتیت مزمن و سیروز کبد را تا آخر عمر به همراه داشته باشند. چه بیماری های کبدی باعث ایجاد میزان غیر طبیعی آمینوترانسفرازها می شود؟ بالاترین میزان ALT و AST به علت مرگ گسترده سلول های کبدی (نکروز گسترده کبد) ایجاد می گردد.


این حالت در شرایطی مانند هپاتیتA ویروسی حاد یا B و آسیب کبدی مشخص بر اثر سمیت ناشی از دوز بیش از حد استامینوفن، ایجاد می شود. این حالت هم چنين در زمانی بوجود مي آيد که کبد بخاطر عدم حضور اکسیژن و مواد غذایی دچار شوک طولانی مدت می گردد. سطح سرمی ALT و AST در چنین شرایطی از ۱۰برابر حالت عادی تا هزاران واحد در لیتر متغیر است. افزایش خفیف تا متوسط آنزیم های کبدی معمولاً اتفاق می افتد. آن ها معمولاً بصورت غیر قابل انتظار در آزمون هاي روتین خونی علی رغم سلامت فرد شناسایی می گردند. سطح ALT و AST در چنین شرایطی معمولاً بین ۲برابر حالت عادی تا چندین صد واحد در لیتر متغیر است. معمول ترین حالت افزایش خفیف تا متوسط آنزیم های کبدی، کبد چرب است. در ایالات متحده آمریکا شایع ترین علت ایجاد کبد چرب استفاده نابجا از الکل است.


سایر دلایل کبد چرب شامل دیابت ملیتوس و چاقی هستند هپاتیتC مزمن هم چنین یکی از مهم ترین دلایل ایجاد افزایش خفیف تا متوسط آنزیم های کبدی ست.

چه داروهایی باعث ایجاد سطح غیرطبیعی آمینوترانسفرازها می گردند؟

گروهی از داروها که می توانند باعث ایجاد سطح غیرطبیعی آنزیم ها گردند شامل موارد زیر هستند: · داروهایی که برای كاهش درد استفاده مي شوند مانند آسپرین، استامینوفنTynlenol، ایبوپروفن(motrin,Advil)، ناپروکسن(Narosyn)، دیکلوفناک ( Voltaren) و فنیل بوتازون(Butazolidine) · داروهای ضد صرع شامل فنی توئین(Di lantin)، الرپروئیک اسید، کاربامازپین(Tegretol) و فنوباربیتال. · آنتی بیوتیک هایی مانند تتراسایکلین ها، سولفونامیدها، ایزونیازید(INH)، سولفا متوکسازول، تری متوپریم، نیتروفورانتوئین و … · داروهای پایین آورنده کلسترول شامل استاتین ها(Lipitor,Pravachol,Mevacorو…) و نیاسین · داروهای ضد افسردگی شامل سه حلقه ای ها سطح غیر طبیعی ایجاد شده آنزیم های کبدی معمولاً هفته ها و ماه ها پس از قطع دارو به حالت طبیعی باز می گردند.

موارد سطح غیر طبیعی آنزیم های کبدی چه هستند؟

نادرترین دلایل ایجاد غیر طبیعی آنزیم های کبدی در ایالات متحده آمریکا شامل هپاتیتB مزمن، هماکروماتوزیس، بیماری ویلسون، کمبود Alpha-۱-antitrypsin، بیماری سلیاک،بیماری کرون، کولیت اولسراتیو و التهاب هپاتیت اتوایمون است. هپاتیتB می تواند باعث ایجاد بیماری کبدی مزمن با تغییر غیر طبیعی مداوم در آنزیم های کبدی گردد، اگر چه این حالت به اندازه هپاتیتC معمول و شایع نيست.




سیروز کبد
این بیماری نتیجه از بین رفتن بافت کبدی و جانشین شدن آن توسط بافت پیوندی است که در آن کبد سفت می‌شود. علت سیروز استعمال مشروبات الکلی ، اختلال مزمن و طولانی دستگاه گوارش و آتروفی حاد زرد کبد است. سیروز کبد با بی‌اشتهایی ، اختلال در عمل هضم ، نفخ شکم ، خارش پوست و یرقان شروع می‌شود. گاه خونریزی مری و استفراغ نخستین علامت سیروز کبد را تشکیل می‌دهد. جهت متوقف ساختن پیشروی بیماری پرهیز غذایی و دادن ویتامین مفید است.

منابع گیاهی مفید برای کبد:

نعناع ، کاسنی ، انجیر ، آب انگور ، توت فرنگی ، هویچ ، آب سیب ، آب لیمو ، پوست مرکبات ، شلغم ، انگور فرنگی و دمکرده برگ
روش برخورد با بیماری های کبدی

تغذیه مناسب برای سلامت كبد

كبد عضوی بسیار حیاتی برای بدن است. این عضو با وزن تنها 5/1 كیلوگرم ۵۰۰ كار متفاوت انجام می دهد كه مهمترین وظیفه آن سوخت و ساز پروتئینها و كربوهیدرات ها و چربیهاست. كبد همچنین عمل ذخیره سازی و فعال سازی ویتامینها و مواد معدنی را انجام می دهد؛ تولید صفرا می كند كه برای هضم و جذب چربیها لازم است؛ آمونیاك را كه بسیار سمی است (با تبدیل به اوره) از خون پاك و سم زدایی می كند؛ انواع پروتئینهای خونی و شاخصهای انعقادی در كبد ساخته می شود .

كبد همچنین استروئیدها را متابولیزه می كند، داروها و الكل را از خون پاك می كند، و باكتریها و مواد زاید را از خون میگیرد؛ و تقریبا ۱۵۰۰سی سی خون در دقیقه از كبد عبور می كند.

اگر كبد فردی را برداریم، فرد ظرف ۲۴ ساعت می میرد؛ با این حال انسان می تواند با 10 تا 20 درصد كبد خود زنده بماند.

كبد بیشترین سهم مصرف انرژی پایه را نیز به خود اختصاص می دهد. (۲۹% انرژی پایه).

مواردی كه به كبد آسیب می رساند عبارت است از:

۱- خوردن زیاد

۲- بد خوردن؛ مثلا خوردن زیاد محصولات تهیه شده از آرد تصفیه شده، غذاهای آماده، شكر زیاد، چیپس، ...

۵- انواع داروهای خوراكی مثلا قرصهای ضد بارداری

۶- افزودنیهای مواد غذایی

توصیه های تغذیه ای برای سلامت كبد :

- از نیكوتین، الكل، كافئین، گوشت قرمز، قند ساده، غذاهای سرخ شده، كمتر استفاده كنید.

- از منابع غذایی پتاسیم بیشتر استفاده كنید؛ مثل موز، كشمش، آلو، بادام، انواع سبزیجات.

-آب زیاد بنوشید؛ سعی كنید هر ساعت مقداری آب بخورید.

- سبزیجات خام بیشتر مصرف كنید.

- آب هویج و آب چغندر بیشتر مصرف كنید.

-روغن مایع مصرف كنید و خوردن از كره و مارگارین و روغن جامد و دنبه اجتناب كنید.

- ویتامین «کا» برای جلوگیری از سیروز كبدی مفید است.

- از مصرف زیاد ویتامین «آ» پرهیز كنید، بدین منظور نباید روغن كبد ماهی زیاد مصرف كنید. بهتر است كه از منابع حاوی پیش ساز ویتامین «آ» (بتاكاروتن؛ مانند هویج، زردآلو، طالبی، …) استفاده كنید.

- هرگز مرغ و ماهی و گوشت خام یا نیمپز نخورید؛ زیرا خطر شدید عفونت با باكتریها و پارازیت ها و … را به همراه دارد.

-لیمو یكی از بهترین دوستان كبد است؛ بیشتر لیمو بخورید.

- کوآنزیم «Q10» به رساندن اكسیژن به كبد كمك می كند.

- لسیتین از تجمع چربی در كبد جلوگیری می كند.

- از ملین های قوی استفاده نكنید؛ اما همیشه هم از بروز یبوست جلوگیری كنید.

۳- برنامه غذایی كم پروتئین، پر كربوهیدرات، پرچربی؛ بخصوص برنامه غذایی سرشار از چربیهای اشباع و روغنهای هیدروژنه

۴- موادی همچون الكل، سیگار، كافئین، تئوبرومین ...

وقتي صافي بدنتان چرب مي‌شود!


عمومی- كبد(جگر) اندام مهمي در بدن است كه بدون آن ادامه حيات غيرممكن است.

پانكراس (لوزالمعده) و كبد، نقش مهمي در هضم و متابوليسم مواد غذايي به‌عهده دارند. كبد بزرگ‌ترين غده بدن است و 2 لوب اصلي (راست و چپ) دارد. كبد كارخانه شيميايي بدن است و بسياري از اعمال پيچيده شيميايي را كه براي ادامه زندگي ارزش حياتي دارند، انجام مي‌دهد.

نقش كبد در حذف مواد و سموم اضافي حاصل از سوخت‌و‌ساز مواد غذايي بسيار حياتي است. كبد بزرگ‌ترين اندام داخلي بدن است و نقش مهمي در تنظيم پديده‌هاي حياتي بر عهده دارد. وزن كبد در بالغين حدود 5/1 تا 5/2 كيلوگرم است.


چربي خون بالا، ديابت و مصرف برخي داروها مانند كورتون نيز از دلايل بروز بيماري كبد چرب است.



مشكلات كبد چرب

كبد فرد مبتلا به اين عارضه در مقابل رسوب چربي از خود واكنش نشان مي‌دهد كه در درازمدت سبب آسيب كبد مي‌شود.

شيوع اين بيماري در زنان به‌علت كم‌تحركي، بيشتر و در كودكان از شيوع كمتري برخوردار است و با افزايش سن و در گروه ميانسالان به ميزان مبتلايان افزوده مي‌شود. با تخريب و ايجاد اختلال در عملكرد سم‌زاديي كبد، كاركرد بسياري از اعضا و اركان‌ بدن ازجمله مغز، ريه، كليه و سيستم انعقادي خون مختل مي‌شود.

مهم‌ترين اصل براي درمان كبدچرب، برطرف كردن بيماري‌هاي زمينه‌اي ايجادكننده آن است. اگر پزشك تشخيص دهد كه چاقي علت بروز بيماري است، فرد مي‌تواند با كم كردن حداقل 5‌كيلوگرم از وزن خود، چربي كبد را كاهش دهد و حتي اين بيماري را درمان كند.

ا

چاقي آفت سلامت است و براي كنترل آن و بسياري از بيماري‌هاي ديگر بايد الگوي تغذيه‌اي، از غذاهاي پركالري چرب و كم‌فيبر به سمت غذاهاي سالم و تازه تغيير پيدا كند و ورزش و تحرك بدني جزء برنامه روزانه افراد قرار بگيرد.


چي بخوريم، چي نخوريم؟

غذاهاي مضر: براي جلوگيري از آسيب‌ديدن كبدتان، از خوردن غذا‌هاي زير اجتناب كنيد:

چاي (‌انسان را دچار كم‌خوني مي‌كند كه حاصل خارج‌شدن يون‌هاي كلسيم از استخوان است.ايجاد سنگ‌هاي كليوي، ساييدگي استخوان، دوبرابر شدن كار كليه و.... نيز از ديگر مضرات آن است) سرخ‌كردني، ادويه تند، غذاهاي چرب و پرحجم، سيرداغ، پيازداغ، آب همراه غذا، ماست، دوغ همراه غذا، تخم‌مرغ، دارو، تنقلات‌شور، پفك، يخمك، روغن سرخ‌كردني، شيريني قنادي، غذاي فريزشده، غذاي زودپزشده، نمك زياد، ترشيجات، رب، سس و...

غذاهاي مفيد براي كبد:آب (‌روزي 6 ليوان آب كه حتما بايد نيم ساعت قبل از غذا و دو ساعت و نيم بعد از غذا نوشيده شود‌)، ميوه‌جات، ليموترش، هفته‌اي يك‌بار سوپ‌جو، روزي 3ليوان شربت عسل، ترشيجات طبيعي (‌‌مثل زرشك يا شاتوت كه بهترين داروي هپاتيت است‌)، انواع مركبات.

توصیه می‌شود از مصرف بی رویه نوشیدنی‌های غنی از کافئین (به ویژه قهوه و مانند آن) اجتناب کنید و به جای آن‌ها از نوشیدنی‌های سالم و مفیدتری مثل چای سبز استفاده کنید. چای سبز به تقویت ایمنی بدن کمک می‌نماید و محتوای کافئین آن در حداقل است.



* غذاهای پرچرب و حاوی چربی حیوانی اشباع شده

غذاهایی که پرچرب و حاوی چربی اشباع بالایی هستند، می‌توانند موجب افزایش سطح آنزیم ALT (آلانین آمینو ترانسفراز) کبدی گردند. سطح بالای آنزیم ALT نشانگر تخریب کبدی است. این در حالی است که بسیاری از شیرینی‌جات، فست‌فودها و غذاهای رستورانی حاوی محتوای چربی اشباع بالایی هستند.


غذاهایی که پرچرب و حاوی چربی اشباع بالایی هستند، می‌توانند موجب افزایش سطح آنزیم ALT (آلانین آمینو ترانسفراز) کبدی گردند. سطح بالای آنزیم ALT نشانگر تخریب کبدی است.

ا

---