تشخیصهای افتراقی (بیماریهای تقلید کننده ی ام اس) - -

<style>body{font-family: tahoma; font-size: 13px; direction: rtl;} hr{ display: none;}</style>تشخیص بیماری مالتیپل اسکلروز از دیگر بیماریهای مشابه

با اینکه مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) بعد از میگرن و اپی لپسی شایع ترین بیماری مغز و اعصاب در افرادجوان است به دلایل مختلف تشخیص آن در مواردی مشکل است و علیرغم مراجعه مکرر بیمار و استفاده از امکانات پاراکلینیکی، در بعضی گزارش ها حدود ۳۰ درصد تشخیص اشتباهی منفی یا مثبت برآورد شده است. اشکالات عمده در تشخیص ام اس به قرار زیر است:
• بیماری به اشکال بالینی متنوع مثل اختلال حافظه، بی اختیاری ادرار و ناتوانی جنسی و….. در سنین مختلف ظاهر می شود که با علائم خیلی از بیماریهای اعصاب و سیستمیک اشتباه گرفته میشود
• تنوع علائم بیماری بعلت گرفتاری مراکز مختلف درمغز و چشم و نخاع خیلی زیاد است. گاهی بصورت گرفتاری اعصاب کرانیال و یا علائم ضایعه فضا گیر مغز و نخاع مشاهده می شود.
• علائم بیماری اغلب گذراست . در مواردی چند ساعت تا چند روز طول می کشد و بعد از رفع علائم عوارض به جا نمی ماند و با بیماری هایی مثل میگرن و نارسایی عروقی اشتباه تشخیص داده می شود، و در مواردی سیر بیماری مونوفازیک و پیشرونده است.
• در مواردی علائم بالینی بیماری با علائم پاراکلینیکی همخوانی ندارد . یافته های مثبت یا منفی کاذب در VEP، CSF، MRI موجب اشتباه تشخیص در موارد زیاد می شود.
• تشخیص افراطی ام اس از طرف پزشک صرفا با یافته های MRI در خیلی از موارد مشاهده میشود، حال اینکه تشخیص ام اس یک تشخیص بالینی است.

تشخیص افتراقی ام اس با بیماریهای مغز

- بیماریهای دمیلینیزان : آنسفالومیلیت حاد دمیلینیزان :معمولآ در کودکان به دنبال واکسیناسیون یا عفونتهای ویروسی از قبیل سرخک و مونونکلئوز عفونی و….. بصورت تابلوی بالینی آنسفالیت حاد ظاهر میشود، چنانکه کشنده نباشد بهبودی بدون عود پیش میرود. در موارد بدون علت در مواردی عود کننده بوده و به ام اس منتهی میشود.

-نوریت اوپتیک : آسیب عصب بینائی بعلت تشابه بافت آن به بافت مغز در ام اس زیاد کرفتار میشود، اغلب کاهش بینائی یک طرفه و حاد بوده و در مدت یک تا چند ماه بطور کامل یا نسبی بهبود مییابد ، با درمان بهبودی سریعتر و کاملتر بدست مییایدد. در مواردی که اختلال دید حاد دو طرفه و بدون علت بروز بکند، احتمال بیماری دویک یا نوریت ارثی لبر مطرح میشود که در هر دو حال احتمال بهبودی کم است.
- بیماری های عروقی مغز :
TIA(نارسائی خونرسانی گذرای مغز) : علائم عصبی از نیم ساعت تا ۲۴ ساعت دوام مییابد.

CVA(سکته مغز ): ایسکیمی ترمبوتیک و آمبولیک و خونریزی : با گرفتن شرح حال و معاینه و توجه به سیر بیماری و اسکن مغز تشخیص داده میشود.

ناهنجاری عروقی مغز ونخاع(AVM) :علائم عود کننده موضعی مغز و نخاع ، تشنج و فلج

لوپوس اریتماتوز و دیگر واسکولیتها ، سندروم شوگرن : معمولآ با علائم پوستی ، روماتیسمی ، کلیوی و قلبی همراه بوده ودر موارددی مغزی بصورت فلج ، گرفتاری چشمی و تغییرات در اسکن ام آر آی با ام اس اشتباه گرفته میشود.،

بیماری بهجت: با علائم آفت دهان ، گرفتاری مفاصل و گرفتاری چشم مشخص میشود ، در مراحل پیشرفته بعلت ترومبوز متعدد شریانی و وریدی عوارض متعدد مغزی مشاه ام اس ظاهر میکند. بعلت گرفتاری مراکز مختلف مغز و نخاع ، سیر مزمن و عود کننده و علائم رادیولوژی ئر ام آر آی با بیماری ام اس مشل تشخیص داده میشود.

MELAS ( آنسفالوپا.تی متابولیک لاکتیک آسیدوز استروک ) و دیگر بیماریهای اختلال میتوکندریا : بعلت بروز بیماری در خانمها با علائم متعدد و عود کننده مغزی ناشی از گرفتگی عروقی به ام اس شباهت پیدا میکند.

CADASIL (سربرال اتوزومال دومینان آرتریوپاتی سوب کورتیکال ایسکمی لکوآنسفالوپاتی) ، بیماریهای عروقی ژنتیک ، بیماری تاکایاسو : به صور سکته های متعدد مغز و تشنج با تغییراتی شبیه ام اس در ام آر آی

- سندرم های میگرن: اختلال بینایی، همی پلژیک وهمی پارستزی در مواردی بمدت طولانی با ضایعات پراکنده در اسکن ام آر آی

- سرگیجه خوش خیم وضعیتی و سندرم منیر با اختلال تعادل و نیستاگموس و عودهای دورهای در افراد جوان.

- بیماریهای عفونی: گرفتاری تحت حاد مغز و نخاع بعلت عفونتهای TB، Lyme، HIV، سیفیلیس ، قارچی، تب مالت، توکسوپلاسموز، لیستریا

- سارکوئیدوز : عمدتآ بصورت گرانولومهای پراکنده در مغز و لپتومننژ با سیر بالینی متنوع و مزمن با تغییرات مشابه ام اس نشان میدهد

- تومورهای مورهای اولیه ، لنفوماتوز و متاستیک مغز و نخاع

- بیماری ویلسون: با علائم مزمن و پیشرونده اختلال تکلم ،تعادل ، حافظه و دیستونی مشخص میشود.

- لکودیستروفی ها و دیگر بیماری های متابولیک دژنراتیو مغز با موارد ام اس پیشرونده اولیه شباهت دارند.

تشخیص افتراقی ام اس با بیماری های نخاعی

- نورومیلیت اوپتیک : یا بیماری دویک ، علائم بالینی با گرفتاری عصب بینائی و نخاع مشخص میشود ، در اسکن ام آر آی گرفتاری نخاع وسیع است ، آنتی بادی IgG NMO در مایع نخاعی اکثرآ مثبت است ، برعکس ام اس به درمان پیشگیری با انترفرون پاسخ مساعد نمیدهد.

- میلیت ترانسورنس حاد ایدیوپاتیک

- میلیت HTLV- میلیت HIV- میلوپاتی بیماری سیلیاک:میلیت Human T lymphocyte virus بعلت عفونت رترو ویروس ، که راه انتقال آن شبیه HIV است با علائم نخاعی مزمن گردنی و پشتی تظاهر میکند. میلیت HIV درمرحله پیشرفته ایدز با علائم گرفتاری سایر ارگانها و اعصاب محیطی ظاهر میشود، در هر یک از این بیماریها بررسیهای ایمونولوژی مایع نخاع و خون به تشخیص کمک میکند. بیماری سیلیاک قبل از بروز علام نخاعی سالها علائم نهفته سوء جذب مثل آنمی کمبود آهن و فولیک آسید و B12 و با بودن سطح آنتی بادی آنتی گلوتن و تغییرات آسیب شناسی در بیوپسی روده دارد.

- تومورها و عفونت های کانال های نخاعی و دیسک بین مهره ای پشتی : علاوه بر علائم بالینی تغییرات مشخص در اسکن MRI مشاهده میشود.

- سندرم فورامن گلنوم و آرتروز و دیسک گردن : موجب اختلال حس در دستها و ضعف و اسپاسم در پاها میشوند، تشخیص قطعی با اسکن ام آر آی امکان پذیر است.

- سندرم کونوس مدولاریس و کودا اکین : ضعف و اختلال حس پاها و نشیمنگاه و اختلال کنترول ادرار ناتوانی جنسی در این موارد با علائم ام اس مشابهت پیدا میکند.

- آمیوتروفیک لاترال اسکلروزیس : با وجود ضعف و اسپاسم و تشدید رفلکسها و سیر مزمن و پیشرونده ، در ALS علائم اختلال حس وجود ندارد، و اسکن ام آر آی مغز و نخاع طبیعی بوده و الکترو میوگرافی تغییرات اختصاصی نشان میدهد.

- دژنرسانس سیستمیک کومبایند (کمبود B12 و فولیک اسید( : در شرایط سوء تغذیه سوء جدب پدید آمده ، معمولآ با نوروپاتی محیطی همراه میباشد.

- بررسی مغز با MRI , VEP در کلیه موارد میلوپاتی ها علیرغم نبود علائم مغزی به تشخیص کمک می کند.

تشخیص افتراقی ام اس با بیماری های رادیکولوپاتی و نوروپاتی

• بیماری لایم و دیگر علل عفونی و تومورال با عوارض عصبی محیطی و مرکزی رادیکوپاتی گاهآ بدون درد بوده و با ضعف و اختلال حس یک اندام علائم شروعی ام اس را تقلید میکنند .
• سندروم گیلین باره در مواردیکه با میلیت همراه باشد شبیه شروع ام اس حاد ظاهر میشود، تغییرات مایع نخاع مختصات مشخص در این سندروم به تفکیک این دو کمک میکند.
• مونونوروپاتی مولتیپلکس ، سندروم کارپال تانل ، مونونوروپاتی کرانیال در مواردی ظن ام اس را بر می انگیزد.

تشخیص افتراقی ام اس با بیماری های روانی

• روان تنی ، هیپو کندریا ، هیستری ، وسواس ، اضطرابی و تمارض : هر کدام از این موارد علائم مشخصه و سیر مرضی مختص خود را دارد و در مواردی با بیماری ام اس همراه است .

راه کار موجهه با موارد مشکوک به ام اس

• شرح حال کامل شامل شروع، نوع علائم، دوره علائم، میزان بهبودی و عود، فواصل عودها و…
• تا چه حد علائم عینی و با توپوگرافی حسی و حرکتی منطبق است.
• معاینه کامل عصبی : ته چشم و دید، اعصاب کرانیال، حسی ها، پیرامیدال، اکستراپیرامیدال ، حافظه و تکلم …
• در مواردی ، معاینه مکرر به فواصل چند روز و باز گذاشتن راه مراجعه تا رفع هر گونه تردید در یافته ها و تردیدهای شخص بیمار در مورد احتمال وجود ام اس
نحوه رویکرد با موارد مشکوک
• در مواردیکه قطعا علائم نورولوژیک وجود ندارد، اطمینان دادن به بیمار ، توصیه نکردن MRI …و پایش بالینی ، و در صورت لزوم مشاوره با همکار دیگر توصیه میشود.
• در مواردیکه علائم احتمالی گذرا ، یک باردر گذشته وجود داشته و در بیش از چند ماه عود نداشته ، و بیمار در معاینه علائم عصبی ندارد ، کنترل بالینی توصیه می شود.
• چنانکه بیمار اخیرآ علائم عصبی را گذرانده ، یا در گذشته چند بار علائم گذرا داشته ، بررسی پاراکلینیکی توصیه میشود.
• در مواردی که علائم عصبی یک یا چند کانونی وجود داشته و در بررسی پاراکلینیکی MRI طبیعی باشد احتمال ام اس بعید است. اگر MRI غیر طبیعی باشد تشخیص و درمان با طبقه بندی ام اس بعمل می آید.

معیارهای تشخیصی ام اس :

- تشخیص قطعی بالینی: وجود علائم گرفتاری عصبی در دو ناحیه از ماده سفید در دو زمان متفاوت به فاصله بیش از یکماه .
- تشخیص احتمالی: وجود علائم گرفتاری در چند ناحیه ماده سفید در یک زمان یا در یک ناحیه ، و سابقه دو حمله در گذشته.
- چند ناحیه گرفتار در MRI با گادولینییم حداقل تا سه ماه بعد ازحمله ، یا وجود ضایعه در T2 جدید، بیش از یک ماه از ضایعه .
- معیارهای MRI مثبت در تایید ام اس:

وجود سه مورد از چهار مورد زیرضرورت دارد:
۱) یک ضایعه با جذب گادولینییم یا حداقل ۹ ضایعه در T2
2) یک یا چند ضایعه در زیر تنتوریوم یا نخاع
۳) یک یا چند ضایعه ژوکستا کورتیکال
۴) حداقل سه ضایعه اطراف بطنها
- در موارد مشکوک پیگیری با MRI مجدد شش تا دوازده ماه با یا بدون درمان توصیه می شود.

مهر۱۳۹۰ -دکتر سیفی http://seifi-npc.com/?p=366