شناخت عوارض کورتون ونکات لازم در زمان مصرف - -
<style>body{font-family: tahoma; font-size: 13px; direction: rtl;} hr{ display: none;}</style>کورتون ها داروهای بسیار محبوبی بین پزشکان و بیماران است . چرا که علائم را بخوبی کاهش می دهد و بسیار نیز پر استفاده است . اما متاسفانه گاهی بدون توجه به عوارض آن بصورت بی رویه استفاده میشود . این مسئله تا جایی پیش رفته که دگزامتازون ( نوعی کورتون ) تزریقی شایع ترین داروی تجویزی در کل نسخ دارویی کشور است و کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی داروی وزارت بهداشت معتقد است این میزان تجویز دگزامتازون با جمعیت کشور و وضعیت اپیدمولوژیک بیماری همخوانی ندارد .
اما این داروهای محبوب میتوانند عوارض جانبی زیادی داشته باشند . عوارض داروهای کورتونی به میزان و مدت مصرف آنها بستگی دارد . هرچه مقدار و مدت درمان بیشتر باشد عوارض آن بیشتر خواهد بود . در زیر برخی از عوارض این داروها آورده شده است . توجه داشته باشید پزشکان با توجه به منابع و زیانهای دارو تصمیم به تجویز آن میگیرند .
بنابر این هیچ گاه دارو را سرخود مصرف نکنید و هیچ گاه نیز درخواست تجویز دارو از پزشک خود نکنید .
ده عارضه کورتون
1- پوکی استخوان : کورتون مانع فعالیت سلولهایی میشود که در استخوان سازی و رسوب کلسیم در استخوانها نقش دارند . از سوی دیگر از جذب کلسیم در روده جلوگیری می کند . در نتیجه کلسیم از استخوانها برداشته میشود و به درون خون راه می یابد . این دو فرایند موجب پوکی استخوان میشود . در افرادی که از این داروها استفاده میکنند لازم است برای پیشگیری از بروز عوارض ، مصرف لبنیات در رژیم غذایی وجود داشته باشد و در صورت نیاز از مکمل های کلسیم هم استفاده شود .
2- چاقی : افزایش بی رویه اشتها از دیگر عارضه های جانبی کورتون است و به همین دلیل به کسانیکه تحت درمان با کورتون قرار دارند توصیه میشود که غذاهای کم کالری مصرف کنند
3- تورم : کورتونها اغلب موجب دفع پتاسیم و جذب سدیم میشود . مصرف نمک سدیم در این بیماران میتواند موجب تورم شدید شود . رژیم غذایی چنین فردی باید در حد امکان بدون نمک طعام باشد
4- مشکلات چشمی : مصرف طولانی کورتون شانس ابتلا به آب مروارید و گلوکوم ( آب سیاه ) را نیز زیاد میکند .
5- اختلال حافظه : مطالعات جدید نشان داده است با مصرف کورتون فعالیتهای مربوط به حافظه دراز مدت مانند استعداد یادگیری ، یادآوری سریع و یادآوری با تاخیر کاهش می یابد . بیشتر این فعالیتها در طول ده روز بعد از قطع دارو به حالت اول برمیگردد . اگر چه زمان بیشتری بطول می انجامد تا یادآوری سریع به حالت عادی برگردد .
6- قرمزی پوست : استفاده از پمادهای حاوی کورتون شاید به سرعت التهابات پوستی را درمان کند . اما استفاده طولانی از آن موجب قرمزی پوست میشود . استفاده طولانی مدت از کورتون باعث نازک شدن پوست و گشاد شدن رگهای زیر پوست میشود که پیامد آن قرمزی پوست است .
7- یکی از عوارض استفاده زیاد از کورتونها افزایش میزان چربی است . این حالت بعلاوه تورم بدن باعث پُف کردن فرد شده و علامتی بنام صورت ماه ایجاد میکند . البته صورت از لحاظ زیبایی مثل ماه نمیشود بلکه مثل ماه گرد میشود .
8- استفاده مکرر از کورتون باعث تحلیل رفتن عضلات میشود . به دلیل تخریب پروتئین های بدن ، پروتئین غذایی فرد باید حتی الامکان بالا باشد
9- استفاده از مقادیر بالای کورتون موجب افزایش احتمال نوع خاصی از بی نظمی ضربان قلب ، که یکی از عوامل اصلی سکته مغزی است ، میشود .
10- علاوه بر اینها استفاده از کورتون میتواند موجب سردرد ، سرگیجه ، عصبانیت ، افسردگی ، هیجان پذیری ، اختلال خواب ، جوش غرور ، رشد موهای زائد ، ناراحتی معده ، افزایش فشار خون ، تاخیر در بهبودی بیماریهای عفونی و زخم ها ، درد یا ضعف عضلانی ، افزایش تعریق ، تشنگی شدید ، کبودشدگی غیر طبیعی و اختلال در قاعدگی زنان نیز بشود .
دکتر علی اخوان